Meer begrip voor dementie door VR

Het is een flinke overgang: van een lawaaiige festivalomgeving naar een rustig, oerhollands verjaardagsfeestje. Op dat feestje ‘bevind’ je je als je de VR-bril van Cindy de Bot, associate lector Preventie binnen Verpleegkundige zorg bij Avans, opzet, of in een van de andere 2 settings in de applicatie. Je ‘kruipt’ in het hoofd van iemand met dementie: kijkt door zijn ogen en hoort zijn gedachten. En dan kan zo’n feestje heel verwarrend en overweldigend zijn. ‘Mensen waren na afloop soms zelfs tot tranen geroerd’ vertelt Cindy de Bot. ‘Dan kwamen ze soms wat lacherig binnen, maar maakte de dementie-ervaring toch behoorlijk indruk, omdat ze bijvoorbeeld iemand kennen met dementie.’

Het doel van de test op de Zwarte Cross was om bij de festivalbezoeker te testen of je met deze applicatie de kennis over en het begrip voor mensen met dementie kan verbeteren. Met die resultaten kan de applicatie dan bijvoorbeeld weer gebruikt worden in het onderwijs van de hogeschool, maar ook in de beroepspraktijk.

Na een goede voorbereiding door de onderzoekers was de applicatie rijp om getest te worden in de ‘echte’ wereld. Een festival is hiervoor ideaal, omdat het een soort mini-maatschappij is. Op de Zwarte Cross stonden ze in een speciale tent, die ze in stijl hadden aangekleed met bijvoorbeeld een ouderwetse schemerlamp. ‘We waren de hele dag druk’, vertelt Cindy de Bot. ‘We hadden vooraf gerekend op zo’n 100 proefpersonen, dat werden er uiteindelijk 300. Het onderwerp leefde echt. En we kregen ook veel aandacht vanuit de pers bijvoorbeeld, dat hielp ook.

We hebben veel verhalen gehoord van jongeren die zelf met dementie te maken hadden, soms zelfs met hun ouders. Van de bezoekers kregen we nuttige feedback om de app nog beter te maken. Zo is de app nu erg ‘traditioneel’ op Nederlanders gericht, maar we zouden hem ook kunnen aanpassen naar een meer multiculturele setting.

Een ander inzicht was dat veel jongeren in contact komen met mensen met dementie in bijvoorbeeld hun bijbaantje, in de supermarkt of horeca. Voor hen gaf dit inzicht over hoe je met zo’n situatie om kan gaan. Een onverwacht, maar mooi resultaat. Over het algemeen waren de bezoekers heel enthousiast en vonden ze het een goede manier om het begrip over dementie te vergroten.’

Er was veel aandacht vanuit de media voor de test. Zo vertelt Cindy: ‘Op de vrijdagochtend van het festival waren we geïnterviewd door Radio 1. Ik wist het zelf op dat moment niet, maar een soundbite uit dat interview bleek de hele ochtend tijdens de nieuwsuitzendingen van NPO 1 gebruikt te zijn. Festivalbezoekers hadden ons dus in de auto onderweg naar het festival al gehoord en waren nieuwsgierig geworden, dus kwamen ze even een kijkje nemen.'

‘Bij het testen van onze applicaties denk je al snel aan een interview of enquête, terwijl we op de Zwarte Cross net zulke goede resultaten hebben bereikt’, vertelt Cindy. ‘Het leuke aan het testen op de Zwarte Cross was dat je buiten je comfortzone treedt en echt een mooie groep testpersonen hebt. Het dwingt je ook te improviseren en je onderzoek hier en daar aan te passen.

Al met al was het een goede ervaring, waarbij we goed begeleid werden door Innofest. Bovendien past het bij de trend van burgerwetenschap en citizen science, die je nu veel ziet in het onderzoek. Met onze demo hebben we later ook nog op het SIA-congres en op het jaarlijkse dementiecongres van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport gestaan.’

Cindy kan het iedereen aanraden om te testen op een festival, mits je onderzoek het toelaat. Op de vraag of ze nog tips heeft voor testers antwoordt ze: ‘probeer niet te krampachtig vast te houden aan je testprotocol, je zult hier en daar moeten improviseren. Maar vooral: geniet ervan, het is een onvergetelijke ervaring!’