Samenwerken in onderzoek

Regieorgaan SIA werkt samen met verschillende ministeries en topsectoren. Samen bekijken we hoe onderzoek van hogescholen kan bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Hiervoor zetten we regelmatig ons financieringsinstrument KIEM in, bedoeld voor eenjarig (verkennend) onderzoek en het opstarten van samenwerkingsverbanden.

Ministerie van VWS

Samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) lanceerden we in 2021 KIEM Sport, om samenwerkingsverbanden voor evaluerend onderzoek tussen hogescholen of universiteiten en gemeenten te stimuleren. De samenwerkingsverbanden brengen in kaart welke maatregelen leiden tot een beweegvriendelijkere buitenruimte, zoals een pianotrap of buurtactiviteiten. Het budget voor deze regeling komt voort uit het Nationaal Sportakkoord.

Ministerie van LNV

Waar het hbo lectoraten heeft, kent het mbo practoraten. Dit zijn expertiseplatforms met een onderzoekscomponent, georganiseerd als onderdeel van een mbo-instelling.

Ook in het groene domein zijn practoraten actief. Samen met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) stellen we sinds 2021 met KIEM-groen geld beschikbaar voor eenjarig onderzoek van mbo-instellingen in samenwerking met hogescholen en praktijkpartners. Dit stimuleert de professionalisering van practoraten door het bevorderen van hun positie in de kennisketen. De KIEM-regeling is onderdeel van ons grotere programma Praktijkkennis voor Voedsel en Groen.

Topsector Creatieve Industrie

Met de regeling KIEM GoCI stimuleren we nieuwe samenwerkingsverbanden van bedrijven uit de creatieve industrie met kennisinstellingen die leiden tot innovaties en oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Zoals 3D-geprint hout als bouwmateriaal, of het visualiseren van rechtbankvonnissen om deze voor iedereen begrijpelijker te maken. In 2021 honoreerden we 25 projecten. De regeling sluit aan op het programma GoCI, een gezamenlijk initiatief met CLICKNL; Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI) van de Topsector Creatieve Industrie.

Topsector Chemie

In het innovatieprogramma GoChem trekken we op met de Topsector Chemie. In 2021 bestond deze samenwerking alweer 2 jaar. Met de regeling KIEM GoChem ondersteunen we dit programma. De regeling is bedoeld om kennisinstellingen en mkb-ondernemingen nieuwe samenwerkingsverbanden op te laten zetten om innovatieve, duurzame oplossingen te ontwikkelen binnen het thema Energietransitie en Duurzaamheid. Denk aan het milieuvriendelijker maken van de kunststof handschoenen voor de zorg, of een duurzame, biobased vlamvertrager van hoge kwaliteit.

Om goed aan te sluiten op de maatschappelijke uitdagingen uit het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid, verenigden hogescholen zich in 2021 in 6 hbo-thematafels. Iedere tafel past bij een van de Kennis- en Innovatie Agenda’s: Energietransitie en Duurzaamheid; Landbouw, Water, Voedsel; Gezondheid en Zorg; Veiligheid; Sleuteltechnologieën en Maatschappelijk Verdienvermogen.

Onder leiding van hogeschoolbestuurders wordt gewerkt aan de positionering van het praktijkgericht onderzoek op het thema. En aan de aansluiting van hogescholen bij grotere initiatieven, zoals het Nationaal Groeifonds. Regieorgaan SIA en de Vereniging Hogescholen ondersteunen de thematafels.

De L.INT-regeling versterkt de samenwerking tussen een hogeschool en een onderzoeksinstituut. Ook dit jaar honoreerde Regieorgaan SIA een aantal mooie samenwerkingen. Zo verbindt lector Hanneke Kruize het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) met Hogeschool Utrecht. Samen met onderzoekers, studenten en bewoners ontwerpt en monitort zij groene stedelijke plekken.

Lector Michel Saakes doet onderzoek bij NHL Stenden Hogeschool en Wetsus (European centre of excellence for sustainable water technology) op het gebied van omzetting van zeewater in waterstofgas. En Sandra van Hogen-Koster startte als lector Positieve Gezondheid, Leefstijl en Leiderschap. Daarmee bundelen Saxion en Medisch Spectrum Twente hun krachten.

Om de (toekomstige) beroepsbevolking in staat te stellen bij te dragen aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken werken beroepsopleidingen, onderzoeksinstellingen en de beroepspraktijk nauw samen in learning communities.

Als initiator en partner in het Landelijk Netwerk Learning Communities stimuleert Regieorgaan SIA kennisdeling, -ontwikkeling en -toepassing rond learning communities. Op een conferentie in december deelden ruim 100 aanwezigen aanpakken, perspectieven en instrumenten gericht op leren, werken en innoveren. In 2021 intensiveerde het netwerk ook de samenwerking met het mbo en andere belanghebbenden, waaronder de topsectoren.

In het voorjaar van 2021 startte Marcel Levi als voorzitter van de Raad van Bestuur van NWO. Marcel Levi is regelmatig te zien op tv en vertelt daar onder andere over het belang van (praktijkgericht) onderzoek.

Op 23 november schoof hij aan bij Eva Jinek, samen met lector Schuldpreventie en Vroegsignalering, Tamara Madern van Hogeschool Utrecht. Ze bespraken de schuldenproblematiek in Nederland en de mogelijke oplossing voor dit probleem.

Met SPRONG stimuleert Regieorgaan SIA de samenwerking tussen onderzoeksgroepen van verschillende hogescholen die de potentie hebben om binnen 8 jaar uit te groeien tot krachtige SPRONG-groep. In november 2021 honoreerden we 17 SPRONG-groepen. Zij krijgen € 2 miljoen voor hun SPRONG-traject: € 1 miljoen voor de eerste 4 jaar en bij voldoende voortgang nog eens € 1 miljoen.

Met SPRONG stuurt Regieorgaan SIA op de kwaliteit van de onderzoeksgroepen en tegelijkertijd op de landelijke samenwerking en afstemming tussen de hogescholen in Nederland. De financiering is bedoeld voor het uitbouwen van de infrastructuur van onderzoek. Van (internationale) netwerkvorming tot de aanschaf van machines.

De SPRONG-groepen committeren zich aan een van de 6 Kennis en Innovatie Agenda’s (KIA’s). Ze bundelen hun kennis en expertise rondom actuele maatschappelijke vraagstukken en kunnen zo een belangrijke bijdrage leveren aan het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid. Zo gaan de SPRONG-groepen bijvoorbeeld aan de slag met duurzame logistiek of het maatschappelijk verdienvermogen van de culturele en creatieve sector.