12 trajecten City Deal Kennis Maken 2023 gehonoreerd

Met het oorspronkelijke budget van de call konden 10 aanvragen gehonoreerd worden. Na de beoordelingsprocedure kregen 12 aanvragen een positief oordeel. Het ministerie van OCW heeft daarop besloten, in het kader van deze regeling, het beschikbare callbudget te verhogen van € 5 miljoen naar € 6 miljoen zodat alle 12 positief beoordeelde aanvragen gehonoreerd konden worden.

Tijdens het bestuurlijk diner pensant voor het landelijke City Deal Kennis Maken-netwerk in november 2022 vatte minister Dijkgraaf deze volgende stap krachtig samen: “We willen de band tussen de kennisinstellingen en maatschappij versterken. Waar het land op slot zit, zien we dat kennis het kan openbreken.”

Onderwijs en onderzoek grootschalig en duurzaam verbinden met maatschappelijke opgaven van steden blijkt vaak lastig voor hogeronderwijsinstellingen. Zo is het moeilijk om de verbinding structureel in te bedden in het curriculum en vergt grootschaligheid meer samenwerking met externe partners. Ook kan het zijn dat geldstromen permanent moeten worden verlegd.

City Deal Kennis Maken stelt financiering beschikbaar zodat de 12 gehonoreerde trajecten van hogescholen en universiteiten de komende 3 jaar een instellingsbreed implementatieplan (inclusief financieringsmodel) kunnen uitrollen. Het ambitieniveau is hoog: deze trajecten zorgen ervoor dat op termijn alle studenten tijdens hun studie met de City Deal in aanraking komen.

Stad als rijke leeromgeving

Daarnaast wordt er binnen de trajecten gewerkt aan de verbreding en verdieping van de samenwerking met diverse consortiumpartners: de gehele kenniswaaier van mbo, hbo en wo, maar ook gemeenten, mkb, maatschappelijke partners, et cetera. Binnen de consortia wordt de stad als rijke leeromgeving gebruikt in onderzoek en onderwijs. Vanuit een multilevel en multidisciplinaire aanpak, werken studenten zo aan het versneld oplossen van wicked problems die op stedelijk en regionaal niveau spelen.

Leren met de Stad Leiden 2023-2025

Aanvragende hogeschool: Hogeschool Leiden

Leren met de Stad (LmdS) is een programma van Hogeschool Leiden, Universiteit Leiden, gemeente Leiden en mboRijnland. Het biedt studenten de kans om samen met bewoners en lokale organisaties te werken aan maatschappelijke vraagstukken uit de stad op het gebied van gezondheid & welzijn, biodiversiteit & duurzaamheid en cultureel erfgoed. Dit is relevant voor de stad, voor de student en voor het onderwijs en onderzoek.

De afgelopen jaren heeft LmdS succes geboekt en impact gemaakt. In dit traject zetten de samenwerkende partners in op inbedding van de LmdS-methodiek in onderwijs en onderzoek van de kennisinstellingen: van innovatie naar geïntegreerde werkwijze. Onderdeel van deze overgang van project naar programma is het verankeren van LmdS in de reguliere organisatiestructuur van de kennisinstellingen.

CDKM Deventer 2023-2026: Samen leren, samen innoveren

Aanvragende hogeschool: Saxion

Saxion, Gemeente Deventer en ROC Aventus willen urgente maatschappelijke transities versnellen en de impact hiervan te vergroten in stad en regio. Hiervoor wordt een leergemeenschap opgezet op basis van kennis en ervaring van voorgaande CDKM-regelingen en initiatieven zoals FieldLabs. Binnen de leergemeenschap is er aandacht voor burgerschapsvorming van studenten én professionals.

De partners in het traject zetten in op begeleiding, grenswerk en een gezamenlijk gegevensfundament met (onderzoeks)data van de betrokken partners, waardoor kennisoverdracht en intensievere samenwerking wordt gefaciliteerd. In 5 projectfases groeit de leergemeenschap van 1 naar 7 gebieden. Dit leidt ertoe dat over 3 jaar 1200 studenten vanuit verschillende interdisciplinaire onderwijsconcepten met andere betrokkenen hebben gewerkt aan Deventer-vraagstukken: duurzaamheid, positieve gezondheid, ruimtelijke ontwikkeling en IT.

OostLAB Enschede

Aanvragende universiteit: University of Twente

Onder de naam ‘OostLAB’ gaat een Twents consortium bestaand uit de Universiteit Twente, Saxion, ROC van Twente, AKI ArtEZ, de gemeenten Enschede en Hengelo de komende jaren meer gemeenten verbinden en de onderwijsaanpak een plek geven in de opleidingen en vakken van de deelnemende kennisinstellingen.

Leidend voor de vraagstukken zijn de door de gemeenten Hengelo en Enschede opgestelde kennisagenda’s. De daarin benoemde thema’s zijn tevens opgenomen in de Agenda voor Twente, het samenwerkingsverband van 14 Twentse gemeenten. Het gaat om een slimme, toekomstbestendige energievoorziening, de transformatie naar een duurzame en circulaire economie en innovatieve gezondheidszorg. Om de ervaringen ook te kunnen delen zet het consortium ook in op onderzoek naar de eigen aanpak en monitoring van de impact.

WIJS in Wederkerigheid

Aanvragende hogeschool: Hanzehogeschool Groningen

Groningen is een dynamische studentenstad, die tegelijk met grote uitdagingen kampt zoals armoede en eenzaamheid. WIJS (Wijkinzet door Jongeren en Studenten) is een samenwerkingsverband in Groningen waarbij gemeente, kennisinstellingen (mbo, hbo, wo) en sociale teams de talenten van studenten benutten bij het beantwoorden van maatschappelijke vraagstukken. Dat gebeurt op fysieke locaties in de stad met behulp van de ‘WIJS-methode’.

Opschaling betekent in de ogen van de Hanzehogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen méér vragen ophalen, méér studenten betrekken op méér locaties (in stad en regio) via multilevel en multidisciplinaire onderWIJSprogramma’s, binnen méér faculteiten, opleidingen en expertisecentra, met de behoeften van de samenleving als uitgangspunt. Daarbij wordt de aanpak verbreed van het sociale domein naar onder andere het fysieke/ruimtelijke domein.

CDKM 's-Hertogenbosch: Iedere Bossche student is een deelnemer!

Aanvragende hogeschool: HAS green academy

Vanaf de start heeft de City Deal Kennis Maken (CDKM) een stevige impuls gegeven aan de samenwerking tussen onderwijsinstellingen Koning Willem I College, Yuverta, Fontys, HAS green academy, Avans Hogeschool en Jheronimus Academy of Data Science1, Juridische Hogeschool en de gemeente ’s-Hertogenbosch. In de pioniersfase tot 2022 hebben projecten en activiteiten plaatsgevonden waar studenten, docenten en onderzoekers hebben bijgedragen aan maatschappelijk stadsopgaven.

Nu, in 2023, wordt gekozen om de samenwerking uit te diepen met een focus op het thema Groene en Gezonde Leefomgeving. In het traject worden de volgende 3 aspecten versterkt om te komen tot concretere implementatie en opschaling:

1. Het verduurzamen van de huidige samenwerking.
2. Het koppelen van onderwijs en onderzoek aan actuele gezondheidsvragen in de stad.
3. Het ontwikkelen van een methode om de impact van de samenwerking te meten.

Leeromgeving Stad Wageningen

Aanvragende universiteit: Wageningen University & Research

WUR, gemeente Wageningen en partners hebben afgelopen jaren intensief ervaring opgebouwd in het verbinden van maatschappelijke vraagstukken aan het WUR-onderwijs. In het komende traject Leeromgeving Stad Wageningen is de ambitie de impact te vergroten door een thematische aanpak rond kernthema ‘Wijken van de Toekomst’. Hierbij worden individuele projecten tot programmalijnen gebundeld. De aanpak sluit aan bij de wensen van bewoners en houdt rekening met de unieke eigenschappen van de stad Wageningen.

De partners dragen vanuit hun eigen expertise en interesse bij aan de Leeromgeving Stad Wageningen. Vanuit gedeeld eigenaarschap worden oplossingsrichtingen voor huidige en nieuwe maatschappelijke vraagstukken versneld uitgewerkt. Studenten ontwikkelen cruciale boundary crossing competenties, in én met de lokale samenleving, om zo mee te bouwen aan een duurzame leefomgeving, nu en in de toekomst.

Het resultaat is een robuuste samenwerking tussen WUR, gemeente Wageningen, Regio Foodvalley, Thuis en de openbare bibliotheek Wageningen, die stevig verankerd en geborgd is in de eigen werkprocessen.

Naar een Inclusive Learning Community, elke student leert van en met de stad.

Aanvragende hogeschool: Fontys Hogescholen

Eindhoven en Tilburg zijn welvarende regio's. Maar niet iedereen deelt mee. Uiteenlopende maatschappelijke vraagstukken vergroten de verschillen tussen inwoners en zetten de sociale cohesie in de wijken onder druk. Overheden en professionals zetten programma's in, maar het lukt vaak niet om inwoners te bewegen en transformaties in de wijk te realiseren.

In dit traject worden de bestaande Hybride Leeromgevingen (HLO’s) in de wijken doorontwikkeld, zodat studenten samen met professionals beter in staat te zijn om vraagstukken van de stad bij inwoners op te halen in plaats van eigen beroeps- of schoolopdrachten uit te voeren. Inwoners krijgen hierdoor meer regie over hun eigen vraagstukken. De HLO's worden via een nieuw netwerk met elkaar verbonden, zodat ze hun kennis kunnen delen en van elkaar leren.

Dit nieuwe kennisnetwerk is de Inclusive Learning Community. Het bestaat uit KennisPunten (de verbeterde HLO's) op fysieke locaties in de wijken en een centraal KennisLab, waar het netwerk wordt beheerd, de kennis wordt verzameld en complexe transdisciplinaire vraagstukken worden aangepakt.

Met behulp van de City Deal Kennis Maken 2023 wil het consortium 12 bestaande HLO's analyseren om via design thinking tot het ideale model voor het KennisPunt en KennisLab te komen. Daarna willen we het model uitrollen naar zoveel mogelijk van de huidige 131 HLO's.

City Deal Kennis Maken >Limburg - Univer©ity

Aanvragende hogeschool: Zuyd Hogeschool

Zuyd Hogeschool werkt sinds 2019 aan versterking van de vitaliteit en toekomstbestendigheid van Maastrichtse wijken via de CDKM>Maastricht. Zuyd wil deze lokale samenwerking met ‘City Deal Kennis Maken (CDKM)>Limburg_Univer©ity’ opschalen naar een regionale samenwerking, waarbij studenten instellingsbreed met maatschappelijke partners werken aan het ontwikkelen van oplossingen voor stedelijke vraagstukken.

Het Urban Living Lab (ULL) van CDKM>Maastricht, het lectoraat Smart Urban Redesign (SURD) en de academie Built Environment zijn actief met onderwijs- en onderzoeksopdrachten in ULL’s in Heerlen en Sittard-Geleen. Naast het integreren van ULL Heerlen en ULL Geleen binnen de CDKM>Limburg_Univer©ity, worden 2 nieuwe ULL’s opgezet met de gemeenten Roermond en Weert. Om vanuit Zuyd goed aan te sluiten bij stedelijke opgaven, heeft elke ULL een eigen onderzoeksagenda passend bij de gemeentelijke context.

CDKM>Limburg_Univer©ity bouwt in de vijf ULL’s voort op huidige ervaringen om onderwijs en onderzoek te verbinden en samenwerking tussen bestaande minors te faciliteren. Bijvoorbeeld door het organiseren van interdisciplinaire onderwijs- en onderzoeksactiviteiten, zoals challenges, stages en afstudeerateliers.

City Deal Kennis Maken Nijmegen - Uitvoeren van implementatieplannen

Aanvragende universiteit: Radboud Universiteit

Sinds de ondertekening van CDKM zijn er in Nijmegen mooie resultaten geboekt wanneer het gaat om het betrekken van docenten, studenten en onderzoekers bij bijdragen aan maatschappelijke vraagstukken in de stad Nijmegen. Er is veel geëxperimenteerd en geleerd en er is een goede basis gelegd voor intensieve samenwerking. Tegelijkertijd is het ook duidelijk geworden dat deze samenwerking complex is, afstemming vereist op meerdere niveaus binnen en tussen organisaties en overbrugging vraagt van organisatiestructuren en onderwijssystemen.

In 2022 heeft het Nijmeegse CDKM-consortium gewerkt aan het opstellen van implementatieplannen om een antwoord te vinden op ondervonden uitdagingen bij het werken aan maatschappelijke vraagstukken in onderwijs en onderzoek. Elke instelling heeft gewerkt aan een eigen implementatieplan, specifiek gericht op de eigen uitdagingen en vraagstukken. Daarnaast is er een gezamenlijk implementatieplan om zo richting te geven aan onze gezamenlijke langetermijnambitie. Dit doet het traject op de volgende manier:

1. Meerjarige grote projecten (multilevel)
2. Kortlopende, actuele vraagstukken
3. Kennisdeling en communityvorming
4. Instellingen werken aan de doelstellingen van eigen implementatieplannen

Arnhem maakt

Aanvragende hogeschool: HAN University of Applied Sciences

Arnhem is een toekomstbestendige stad die duurzaam, groen, kansrijk en verbonden is. Gemeente en kennisinstellingen maken hier, in een circulaire economie, op een creatieve manier samen met maatschappelijke organisaties, ondernemers en burgers werk van: Arnhem maakt.

Het consortium van het CDKM-traject ‘Arnhem maakt’ bestaat uit de partners van Arnhem Studiestad: gemeente Arnhem en de kennisinstellingen HAN University of Applied Sciences, ArtEZ, Hogeschool Van Hall Larenstein en Rijn IJssel.

De ervaringen en opbrengsten van de eerdere CDKM-projecten leerden dat écht impact maken niet eenvoudig is: bestaande onderwijspraktijken, (machts)relaties en systemen werken soms belemmerend. Het implementeren van het samenwerken aan complexe maatschappelijke opgaven vraagt om een toekomstbestendige manier van kennisontwikkeling: multilevel, interdisciplinair en inclusief.

Het consortium voelt de urgentie om de krachten te bundelen voor het ontwikkelen van deze kennis en het implementeren ervan voor een sociaal, economisch en ecologisch toekomstbestendig Arnhem. Daarom wordt in dit traject een gezamenlijke kennisvisie ontworpen en geïmplementeerd die de samenwerking voor een toekomstbestendige stad verlegt en verankert. Het geeft een verandering van perspectief voor leren en samenwerken bij complexe maatschappelijk opgaven in en voor Arnhem.

Denken en doen in co-creatie: Delftse vraagstukken in het MBO, HBO en WO

Aanvragende universiteit: TU Delft

Delft is een stad van denken en doen, waar zowel wetenschap als maakindustrie een lange traditie kennen. Hier sluit het convenant van 2016 tussen de TU Delft (TUD) en de gemeente Delft op aan met “de verbinding van de universitaire gemeenschap, stad en inwoners” via het programma TU Delft | WIJStad. De afgelopen jaren is vanuit dit programma met docenten en studenten gewerkt om zowel academische resultaten te bereiken als resultaten die direct tot nut zijn voor de stad Delft en haar bewoners.

Voor vrijwel alle wicked problems van deze tijd geldt dat wetenschappelijk onderzoek en technologische innovaties een doorslaggevende rol spelen. TUD ziet ook steeds vaker hoe belangrijk sociaal-maatschappelijke factoren en ethische context zijn naast (en in) de technologie. TUD leidt studenten op als maatschappelijk betrokken ingenieurs, die buiten hun bubbel leren kijken en breed kunnen samenwerken.

Centraal in dit traject staat hoe TUD de hele onderwijsketen op mbo-, hbo- en wo-niveau integraal wil betrekken, onder andere met een lokaal loket in Delft-West dat zich vooral richt op vraagstukken rondom gezondheid, duurzaamheid en leefbaarheid. Op die manier dragen studenten optimaal bij aan de belangrijkste opgaven van de stad Delft.

Innovatiehub Gezond Stedelijk Leven

Aanvragende hogeschool: Hogeschool Utrecht

Binnen de City Deal Kennis Maken is in Utrecht de afgelopen jaren samengewerkt door Gemeente Utrecht, Hogeschool Utrecht, ROC Midden Nederland en Universiteit Utrecht in de Utrecht Challenge Alliantie. Utrecht kiest met de innovatiehub Gezond Stedelijk Leven voor een netwerkbenadering om de opgaven van de stad structureel te verbinden aan het onderwijs, en het onderwijs meer te verbinden aan de plekken in de stad waar deze opgaven spelen.

Vanuit de ambitie om gezond stedelijk leven voor iedereen mogelijk te maken, richt de innovatiehub zich op ongelijk innoveren voor gelijke kansen. Utrecht wil zich met de onderwijsactiviteiten binnen de innovatiehub met name inzetten voor bewoners bij wie het niet vanzelf goed gaat en voor het tegengaan van de groeiende ongelijkheid.

De innovatiehub vormt de komende jaren een netwerk voor het leren en werken rond stedelijke opgaven. In de toekomst stelt dit iedere Utrechtse student in staat om tijdens de studie direct bij te dragen aan maatschappelijke vraagstukken in Utrecht. De innovatiehub kent 3 bouwstenen:

1. Leernetwerken van o.a. studenten, docenten en ambtenaren rond een specifieke opgave.
2. Werken in stadslabs: fysieke locaties in de stad waar met bewoners, gemeente en maatschappelijke organisaties wordt gewerkt aan deze opgaven.
3. Een ‘opgavecurriculum’: een combinatie van bestaand onderwijs en een ondersteunend sociaal programma rond deze opgave.