14 nieuwe SPRONG-groepen gehonoreerd

21 december 2022

Regieorgaan SIA heeft 14 SPRONG-groepen gehonoreerd. De onderzoeksgroepen krijgen subsidie om in 8 jaar tijd uit te groeien tot krachtige SPRONG-groepen.

Investering in onderzoeksinfrastructuur

Met SPRONG stimuleert Regieorgaan SIA de samenwerking tussen onderzoeksgroepen van verschillende hogescholen met potentie zicht te ontwikkelen tot een krachtige SPRONG-groep. De SPRONG-groepen werken samen met onder andere publieke instellingen, andere kennisinstellingen en het bedrijfsleven om kennis en expertise te bundelen rondom maatschappelijke vraagstukken.

Iedere SPRONG-groep krijgt € 1 miljoen voor de 1e 4 jaar van het SPRONG-traject. Als uit de tussentijdse evaluatie blijkt dat de groep goed op weg is een krachtige onderzoeksgroep te worden, volgt nog eens € 1 miljoen voor weer 4 jaar. Met SPRONG doet Regieorgaan SIA een grote investering in de onderzoeksinfrastructuur van het praktijkgericht onderzoek van hogescholen.

Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid

SPRONG is een van de instrumenten die Regieorgaan SIA inzet om een bijdrage te leveren aan het Missiegedreven Topsectoren- en Innovatiebeleid. SPRONG-groepen zetten in op 1 of meer van de 6 Kennis en Innovatie Agenda's (KIA's). Deze agenda’s beschrijven de missies voor de komende jaren op het gebied van Energietransitie & duurzaamheid, Landbouw, Water en Voedsel, Gezondheid & zorg en Veiligheid. De KIA Sleuteltechnologieën en de KIA Maatschappelijk Verdienvermogen ondersteunen deze missies.

Op verschillende KIA’s gaan meerdere SPRONG-onderzoeksgroepen aan de slag om krachtige onderzoeksgroepen te worden.

Overzicht gehonoreerde SPRONG-groepen

INCLU-ZIE. Inclusief en gezond opgroeien in een complexe samenleving

Penvoerder: Windesheim


De vraag naar en het gebruik van jeugdhulp stijgt, ondanks diverse wetswijzigingen die dit tegen moeten gaan. De SPRONG-groep INCLU-ZIE werkt aan kennis die het inclusief en gezond opgroeien in een complexe samenleving mogelijk maakt, met als doel om meer jeugdigen gezond en in welbevinden te kunnen laten opgroeien.

De onderzoeksgroep zet onder andere in op het doorontwikkelen van onderzoeksmethoden voor landelijk/gemeentelijk beleid, impact creëren in het maatschappelijke debat over normen rond opgroeien en opvoeden in de complexe samenleving, het opleiden van (toekomstige) professionals en het versterken van de kennisinfrastructuur.

INCLU-ZIE bestaat uit het lectoraat Jeugd en het lectoraat Klantenperspectief in ondersteuning en zorg (Hogeschool Windesheim), het lectoraat Jeugdhulp in transformatie (De Haagse Hogeschool), het lectoraat Jeugd (Hogeschool Utrecht) en het lectoraat Residentiële Jeugdzorg (Hogeschool Leiden).

Betekenisvol Samenwerken

Penvoerder: Christelijke Hogeschool Ede


Om ervoor te zorgen dat jongeren en (jong)volwassenen in kwetsbare posities in hun eigen leefomgeving kunnen floreren, moeten de participatiemogelijkheden voor deze doelgroep worden bevorderd. De SPRONG-groep Betekenisvol Samenwerken richt zich de komende jaren op het agenderen van de sociale aspecten van innovatie die nodig zijn om voldoende participatiemogelijkheden te scheppen.

Een breed kennisnetwerk wordt ingezet om de visie op sociaal, inclusief en relationeel samenwerken te verdiepen en de onderzoeksgroep maakt zich hard voor het includeren van de stem en positie van jongeren en (jong)volwassenen en hun gezinnen, zodat innovatie van binnenuit gebeurt.

Betekenisvol Samenwerken bestaat uit 12 lectoraten van 4 verschillende hogescholen, 12 ervaringsdeskundigen, 11 werkveldpartners vanuit jeugdzorg, GGZ en de gehandicaptenzorg, 3 universiteiten, 3 belangenverenigingen, 2 kenniscentra, 2 gemeenten en 1 beroepsvereniging.

SPRONG: Expertisenetwerk Cyberweerbaar Nederland

Penvoerder: De Haagse Hogeschool


Het aantal cyberaanvallen neemt toe, terwijl de weerbaarheid van organisaties achterblijft. Door publieke en private organisaties beter toe te rusten op cyberdreigingen heeft de SPRONG-groep Expertisenetwerk Cyberweerbaar Nederland directe impact.

De focus ligt daarbij niet zozeer op de techniek, maar juist op de mens: welke gedrag- en houdingsaspecten beïnvloeden cyberweerbaarheid en hoe kunnen organisaties deze aspecten verbeteren? De ambitie van de SPRONG-groep is om uit groeien tot het toonaangevende expertisenetwerk op het gebied van vraagstukken rondom cyberweerbaarheid binnen publieke en private organisaties.

De Haagse Hogeschool, Saxion en NHL Stenden vormen de kern van de onderzoeksgroep. De samenwerking met lokale en regionale partners wordt geïntensiveerd door kennismakelaars uit de praktijk te koppelen aan onderzoekers uit de kerngroep.

NEW Ecosystems in Textile work – NETwork

Penvoerder: ArtEZ University of the Arts


De textielsector kent wereldwijd een van de grootste ecologische negatieve footprints door het enorme water- en energiegebruik, toxische stoffen in productieprocessen, grootschalige CO2-uitstoot en veel textielafval. De SPRONG-groep New Ecosystems in Textile work – NETwork richt zich op een systemische benadering van textiel dat voldoet aan functionele en esthetische voorwaarden.

Bestaande en nieuwe textiele materialen worden onderzocht met behulp van geavanceerde (data)technologie voor radicale (geheel nieuwe waardeketens) en incrementele (binnen bestaande waardeketens) innovaties met oog voor noodzakelijke overheidsregulering, nieuwe sociale en circulaire businessmodellen en veranderend consumenten- en gebruikersgedrag.

Voor deze SPRONG-groep slaan ArtEZ, Saxion en de Hogeschool van Amsterdam de handen ineen. Zij werken samen met lokale en regionale partners, om de spiraal van overproductie en -consumptie van slecht recyclebare textiele producten te doorbreken.

GROUND Expertise by Data – GROUNDED

Penvoerder: Saxion


De SPRONG-groep GROUNDED bundelt kennis op gebied van sensoring, analyse, visualisatie en interpretatie van data over de bodem waarop we leven, wonen en werken en de grond daaronder die we gebruiken voor landbouw, kabelwerk en opslag. Deze informatie biedt antwoorden op urgente vraagstukken voor steden en dorpen, ons omgaan met het klimaat en de ruimte voor duurzame energie, natuur en recreatie.

Met deze maatschappelijke uitdagingen als vertrekpunt, onderzoekt de SPRONG-groep de relatie tussen bodem en leef-, woon- en werkruimte en de inzet van sensor- en analysetechnologie, de mens-machine-interactie en de maatschappelijke acceptatie van datagebonden sturing. Om dit te bereiken investeert GROUNDED in onderzoekcapaciteit en versterkt kennis op de grensvlakken waar de uitdaging sturend is voor analyse, data en sensing.

De SPRONG-groep wordt getrokken door lectoren van Saxion en De Haagse Hogeschool.

Industrieel Additive Manufacturing Metaal (IAMM)

Penvoerder: Windesheim


3D-metaalprinten leidt wereldwijd tot veel nieuwe economische activiteiten. In Nederland ontbreekt echter een ecosysteem waarin kennis wordt uitgewisseld en nieuwe toepassingen van 3D-metaalprinttechnieken tot stand komen. Om deze ontwikkeling op gang te helpen is de SPRONG-groep Industrieel Additive Manufacturing Metaal (IAMM) gevormd.

De doelstelling van IAMM voor de komende acht jaar is het verder te ontwikkelen tot een krachtige, praktijkgerichte onderzoeksgroep die nieuwe kennis ontwikkelt over de technieken en toepassingen van 3D-metaalprinten, deze kennis deelt met het werkveld en bijdraagt aan actueel onderwijs over deze sleuteltechnologie.

De betrokken hogescholen zijn Windesheim, Fontys en Saxion. Binnen de groep wordt samengewerkt met verschillende regionale fieldlabs en de volgende Centres of Expertise: HTSM Fontys, GreenPAC en TechForFuture. Het netwerk is verbreed door samenwerking met Flam3D, de netwerkorganisatie voor 3D-printen in de Benelux.

Human Capital Innovatie voor Maatschappelijk Verdienvermogen

Penvoerder: Hanzehogeschool Groningen


De noodzaak voor human capital-innovatie is groot vanwege tekorten en verschuivingen op de arbeidsmarkt. De afgelopen jaren zijn meer en minder succesvolle (regionale) experimenten/programma’s gerealiseerd voor ontwikkeling en benutting van human capital. Maar lessen worden nog onvoldoende gedeeld tussen regio’s en sectoren, werken onvoldoende door in het mkb, bereiken te weinig de doelgroep van praktijkopgeleide medewerkers, en hun effectiviteit wordt te weinig onderzocht.

De SPRONG-groep Human Capital Innovatie voor Maatschappelijk Verdienvermogen adresseert deze opgave en streeft ernaar een gewilde internationale partner te worden, die bijdraagt aan versterking van het maatschappelijk verdienvermogen via human capital-innovatie op 3 niveaus: individueel, regionaal en op bedrijfsniveau.

De onderzoeksgroep bestaat uit 5 lectoraten van Fontys, Saxion, Hanzehogeschool Groningen, HAN Univeristy of Applied Sciences en Windesheim, en belangrijke partners uit bedrijfsleven, overheid en onderwijs te ontwikkelen.

Bridge2HealthCitizen Science: Sleutelmethodologie en versneller voor de transitie in Gezondheid & Zorg

Penvoerder: Hanzehogeschool Groningen


De burger speelt een cruciale rol in de cultuur- en gedragsomslag in gezondheid en zorg. Citizen Science – de actieve betrokkenheid van burgerwetenschappers in de kennisketen – is een onmisbare sleutelmethodologie en versneller in deze transitie. Samen met burgers en praktijkprofessionals hebben onderzoekers van Hanzehogeschool Groningen, Hogeschool Utrecht en Hogeschool van Amsterdam Bridge2Health ontwikkeld om Citizen Science op de kaart te zetten.

De actieve betrokkenheid van burgers als mede-initiatiefnemer en -eigenaar is nog grotendeels onontgonnen terrein, maar de Bridge2Health-onderzoekers hebben al pionierend de nodige expertise opgebouwd. Met deze SPRONG-groep beogen zij hun expertises te bundelen, de praktijkinnovaties van Citizen Science wetenschappelijk te onderbouwen en al doende verder uit te bouwen voor diverse doelgroepen en contexten.

Bridge2Health wordt getrokken door 8 lectoraten, aangevuld met een netwerk van living labs.

2SHIFT: Societies and Systems for Health, Inclusiveness and Fairness in Transition

Penvoerder: HAN University of Applied Sciences


De SPRONG-groep 2SHIFT werkt aan het vergroten van eerlijke kansen op gezond leven, door gemeenschappen vorm te geven en te versterken. Vanuit deze gemeenschappen wordt in co-creatie gewerkt aan structurele, sociale en technologische innovaties, om zo bij te dragen aan goede gezondheid en het verkleinen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen.

2SHIFT start in 4 fieldlabs: 2 dorpen en 2 wijken in (midden-)stedelijke gebieden, waar in vergelijking met grootstedelijk gebied andere dynamieken en mechanismen een rol spelen bij het creëren van eerlijke kansen op een gezond leven. Om de impact op onderwijs en praktijk te realiseren wordt nauw samengewerkt met studenten, docenten, inwoners, professionals, gemeenten, landelijke kennispartners en bestuurders en beleidsmakers uit wonen, welzijn en zorg.

2SHIFT is een samenwerkingsverband van HAN University of Applied Sciences en Fontys Hogescholen en brengt transdisciplinaire expertise samen in een learning community.

Programma Gezonde Leefomgevingen

Penvoerder: HAS green academy


De gezondheid van burgers laat te wensen over. We bewegen te weinig, eten ongezond en de omgeving waarin we wonen, werken en recreëren nodigt niet altijd uit tot gezond gedrag. Dat leidt tot oplopende ziektelasten en zorgkosten in Nederland waarvan de trend moet worden gekeerd.

De SPRONG-groep Programma Gezonde Leefomgevingen zet living labs op waarin burgers, onderzoekers, het beroepsonderwijs, gezondheids- en welzijnsinstellingen, groenbedrijven, food(service)bedrijven, stedenbouwkundigen en gemeenten in co-creatie samenwerken aan de realisatie van (concepten van) gezonde leefomgevingen. Hiermee realiseert de onderzoeksgroep een onderzoeksinfrastructuur om nieuwe kennis, methoden en best practices te ontwikkelen op het gebied van gezonde leefomgevingen.

De SPRONG-groep is een samenwerking tussen HAS green academy en Avans met consortiumpartners die belang hebben bij de realisatie van gezonde leefomgevingen, zoals de provincie Noord-Brabant, de gemeente ’s-Hertogenbosch, GGD’s en bedrijven uit de gekozen focusgebieden.

Data Engineering and Management in Dataketens | DEMAND

Penvoerder: HAN University of Applied Sciences


Bedrijven worden steeds afhankelijker van data waarop ze hun bedrijfsprocessen en verdienmodellen baseren. Maar in hoeverre is die data volledig en betrouwbaar? De praktijk laat zien dat veel organisaties te snel stappen zetten naar het ontwikkelen en implementeren van op data gebaseerde digitale oplossingen, zonder dat het ‘datafundament’ daarvoor op orde is.

De SPRONG-groep DEMAND realiseert een onderzoeksinfrastructuur die nieuwe oplossingen ontwikkelt voor geïntegreerde en gevalideerde dataketens van overheden en bedrijven. Een set van casussen, de learning communities, vormen de basis van de onderzoeksinfrastructuur. Het consortium intensiveert de bestaande casussen en ontwikkelt nieuwe casussen in data-intensieve omgevingen in het private en het publieke domein.

De SPRONG-groep wordt uitgevoerd door HAN University of Applied Sciences, Saxion Hogeschool en Fontys Hogescholen en 13 consortiumpartners met bewezen technische en organisatorische kennis van dataketens.

SPRONG Watertechnologie

Penvoerder: NHL Stenden Hogeschool


Burgers, landbouw, industrie en energievoorziening hebben voldoende en betrouwbaar water nodig om te kunnen functioneren. Door klimaatverandering, verontreiniging en uitputting van natuurlijke bronnen is dit niet langer vanzelfsprekend. SPRONG Watertechnologie wil een wezenlijke bijdrage leveren aan (inter)nationale oplossingen voor deze opgaven.

SPRONG Watertechnologie creëert daartoe langjarige samenwerkingsverbanden en een open innovatieomgeving, met praktijkgericht onderzoek als vliegwiel. In de praktijktuin Sustainable future water studies gaan lectoren en belanghouders met docent-onderzoekers en studenten langjarig, integraal en interdisciplinair aan de slag met innoveren-leren-werken. Door sterk in te zetten op netwerkvorming en professionalisering van de werkwijze vergroot SPRONG Watertechnologie de impact van gezamenlijke kennisontwikkeling.

Dit is een samenwerking van NHL Stenden, Hogeschool Van Hall Larenstein en CEW om samen met andere (hbo-)kennisinstellingen, werkveldpartners en overheden.

Future-proof Automotive Solutions (FAST)

Penvoerder: Fontys Hogescholen


Mobiliteit zorgt voor bereikbaarheid van producten, diensten en mensen, maar mag niet ten koste gaan van de leefbaarheid. Mobiliteit van de toekomst moet schoner, stiller, efficiënter en veiliger, en betaalbaar en inclusief zijn voor burgers, bedrijven en de samenleving als geheel. Het doel van SPRONG-groep FAST is bijdragen aan een versnelling van de transitie naar emissieloze, autonome mobiliteitssystemen voor collectief personenvervoer en goederenvervoer.

De methodologische focus ligt bij het inzetten van digitale technologie voor multidisciplinair onderzoek en co-creatie met overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Hiertoe wordt een gezamenlijk Virtual Mobility Lab gestart waar onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven samenwerken met behulp van digitale tools, zoals Digital Twins, Business-Proces-Modeling en Technology Impact-Tools.

In deze SPRONG-groep opereren Fontys Hogescholen en HAN University of Applied Sciences als kern van een consortium met bedrijven, kennisinstellingen en regionale overheden.

Creating Cultures of Care

Penvoerder: Hogeschool voor de Kunsten Utrecht


“De samenleving moet voorbereid worden op schaarste in de zorg. Dit kan alleen door samen keuzes te maken, inwoners hun stem te laten horen en samen nieuwe perspectieven te genereren”, aldus het kabinet. De SPRONG-groep Creating Cultures of Care onderzoekt deze stemmen en perspectieven door middel van transdisciplinaire co-creatie in regionale CARElabs.

Kunstenaars, zorg- en welzijnsprofessionals, beleidsmakers, patiënten/inwoners en studenten onderzoeken samen eigen drijfveren en gezamenlijke missies om te kunnen bijdragen aan (radicale) transities in zorg en welzijn. In deze CARElabs worden nieuwe werkwijzen en vormen van waardecreatie gecreëerd, om deze vervolgens te vertalen naar een gezamenlijke kennis- en innovatie agenda en netwerk- en leeractiviteiten.

De Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Hanzehogeschool, Hogeschool Utrecht, Fontys Hogescholen, Universiteit voor Humanistiek en UMCU brengen in deze SPRONG-groep (onderzoeks)praktijken uit de regio’s Utrecht, Groningen en Tilburg samen, met als doel dit netwerk uit te bouwen naar een landelijk expertisenetwerk.