3 nieuwe L.INT-lectoraten

In de 3 nieuwe L.INT-lectoraten gaat het om samenwerkingen tussen de Hogeschool van Amsterdam en het Centrum Wiskunde en Informatica, tussen hogeschool Saxion en het Verwey-Jonker Instituut, en tussen Fontys Hogescholen en DIFFER. Lees hieronder meer over het onderzoek dat deze nieuwe L.INT-lectoraten gaan uitvoeren.

Het L.INT-lectoraat Industriële Digital Twins wil industriële partijen ondersteunen bij het inzetten van Digital Twins (DT) voor uitdagingen op het gebied van onderhoud en energieverbruik. De komende jaren gaat het lectoraat hiervoor handvatten ontwikkelen. Jurjen Helmus wordt de lector van het lectoraat. Eerder was hij coördinator van de minor Data Science en Lead Maintenancelab bij de HvA. In maart 2023 promoveerde hij op agent-based simulatiemodellen voor de laadinfrastructuur van elektrische voertuigen.

Industriële Digital Twins is een samenwerking tussen de Hogeschool van Amsterdam (HvA), het Centrum Wiskunde en Informatica (CWI) en diverse industriële partners. Deze partners zijn te onderscheiden in 3 soorten:

1. mkb-ondernemingen die vooroplopen met DT en samen met het L.INT-lectoraat Digitals Twins ontwikkelen
2. Smart Industry fieldlabs die via hun uitgebreide netwerk use-cases aanleveren voor lopende projecten
3. technologieleveranciers die ondersteuning bieden aan het onderzoek

In nauwe samenwerking met de partners is het lectoraat gekomen tot 3 onderzoekslijnen. De 1e lijn richt zich op de ontwikkeling van fysieke proefopstellingen voor simulaties en op digitalisering binnen bedrijven. Deze lijn draagt bij aan het wegnemen van belemmeringen voor digitalisering in productieprocessen, een belangrijke behoefte van maakbedrijven die hun productie willen moderniseren. De 2e lijn legt de nadruk op het gebruik van data voor het ontwikkelen van algoritmes en het generaliseren van oplossingen naar specifieke fysieke Twins.

De 3e lijn legt de focus op het vinden van optimale stuurstrategieën voor machines en medewerkers. Deze onderzoekslijn onderzoekt hoe de interactie tussen machines onderling of met menselijke input kan leiden tot verbeterde besluitvorming en efficiëntere processen.

In het L.INT-lectoraat Inclusief Werk & Technologie bundelen Saxion en het Verwey-Jonker Instituut de krachten om, met behulp van inclusieve technologie, arbeidsparticipatie te bevorderen. Samen met regionale en landelijke partners gaan zij werken aan kennisproducten en sociotechnologische interventies om de participatie op de arbeidsmarkt van werknemers in een kwetsbare positie te versterken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de inzet van virtual reality of van immersive technology.

De onderzoekers onder aanvoering van beoogd lector Ines Schell-Kiehl (eerder senior onderzoeker bij Saxion en het Verwey-Jonker Instituut) kiezen daarbij voor een systemische benadering, waarmee ze het veranderpotentieel van het hele ‘systeem’ in kaart brengen en ervan uitgaan dat niet alleen de werknemer zich aanpast, maar ook de arbeidsmarkt in relatie tot de mogelijkheden van de werknemer.

Vanuit dit perspectief werken zij toe naar verbeterde sociotechnologische ondersteuning van werknemers, hun toegang tot waardige arbeid en duurzame inzetbaarheid op de (regionale) arbeidsmarkt. Dit doet het lectoraat aan de hand van de volgende onderzoekslijnen:

• Inzicht in hoe, waar, door wie en voor wie inclusieve technologie het beste kan worden ingezet zodat (meer) mensen in een kwetsbare positie duurzaam op de (regionale) arbeidsmarkt participeren.
• Het verder ontwikkelen van (bestaande) inclusieve technologische interventies voor het behoud van mensen in een kwetsbare positie voor de (regionale) arbeidsmarkt, het aanpassen van arbeidsprocessen en bevorderen van de acceptatie van inclusieve technologische oplossingen door werknemer, werkgever en klanten.
• Uitwerken van inclusieve technologische interventies richting implementatie, borging en opschaling.

Het L.INT-lectoraat wordt ondersteund door diverse praktijk- en onderzoekspartners. De opbrengsten van het lectoraat worden verankerd in de deelnemende regionale netwerken en het academie-overstijgend onderwijs.

Het Institute of Engineering van Fontys Hogescholen en het Dutch Institute for Fundamental Energy Research (DIFFER) gaan in een gezamenlijk lectoraat nieuwe sensoren voor fusiereactoren ontwikkelen. Sensoren zijn een kritisch onderdeel om het instabiele plasma van tokamak-reactoren te controleren en te optimaliseren.

Sensorsystemen vormen echter een bijzondere uitdaging in componenten die met fusieplasma te maken hebben, zoals de divertor. De extreme omstandigheden maken het onmogelijk om direct sensoren in te bouwen. Bovendien zal in geavanceerde reactorconcepten, zoals DEMO, de toegang tot het plasma via poorten uiterst beperkt zijn. Daarom moeten indirecte of contactloze sensormodaliteiten worden gebruikt.

Het L.INT-lectoraat wil microgolfsensorsystemen ontwikkelen om het plasma in de divertor van een tokamak te karakteriseren. Daarbij maken beoogd lector Chris Lee (eerder onderzoeksleider Distributed Sensor Systems bij Fontys) en zijn onderzoekers gebruik van de recente snelle ontwikkelingen op het gebied van hoogfrequente geïntegreerde schakelingen, die bijvoorbeeld te vinden zijn in radarsystemen voor auto's, om digitale reflectometers te ontwikkelen.

De sensorvereisten van DIFFER bieden een interessant en actueel onderzoeksthema en spannende projecten voor studenten techniek. De samenwerking tussen Fontys en DIFFER versterkt zo het onderwijsaanbod van de hogeschool. Daarbij hebben millimetergolfsensoren een breed scala aan potentiële toepassingen, van plasmakarakterisering tot afvalscheiding. Het onderzoek is een stap in de richting van het realiseren van deze bredere toepassingsgebieden.