Onderzoek naar behoud koraalriffen wint RAAK-award 2023

16 november 2023

Het RAAK-onderzoeksproject Diadema van Hogeschool Van Hall Larenstein heeft de RAAK-award 2023 en de bijbehorende hoofdprijs van € 10.000,- gewonnen. Het onderzoek heeft veel kennis samengebracht en ontwikkeld om te komen tot 2 methodes die bijdragen aan het behoud van de koraalriffen in het Caraïbisch gebied.

Eerste prijs voor onderzoek behoud koraalriffen

In het project hebben de onderzoekers nauw samengewerkt met de lokale natuurbeheerorganisaties St. Eustatius National Parks en Saba Conservation Foundation. Deze organisaties zochten naar interventies om de zee-egelpopulaties te herstellen. Zee-egels begrazen het koraal waardoor schadelijke algen geen kans krijgen het koraal te overwoekeren.

Na een verstoring van het koraal door bijvoorbeeld een orkaan, is er eigenlijk altijd daarna weer een opleving te zien. Maar niet in Caraïbisch gebied. Daar is de hoeveelheid koraal schrikbarend afgenomen door massasterfte van de zee-egel diadema antillarum in 1983.

Zee-egel kweken om het koraal te redden

Om het tij te keren sloegen de natuurbeheerorganisaties de handen ineen met het lectoraat Coastal and Marine Systems van Hogeschool Van Hall Larenstein. Onder leiding van docent-onderzoeker Alwin Hylkema vonden zij een manier om succesvol zee-egels te kweken. Ook ontwikkelde de projectgroep bioballen die zee-egels een plek bieden om veilig op te groeien.

In het onderzoek is intensief samengewerkt, zowel lokaal als internationaal. Op Saba is de lokale bevolking betrokken om voor draagvlak en enthousiasme voor het project te zorgen. In Leeuwarden kregen studenten de kans te werken met de datasets uit het onderzoek. Ook werden onderzoekers uit onder andere de VS betrokken om kennis te delen over het kweken van zee-egels.

De jury waardeert de ambitie bij de onderzoekers. Wat ze op kleine schaal hebben gerealiseerd, moet ook op grotere schaal kunnen om echt impact te maken. Daar zetten zij zich nu voor in. Onder andere met vervolg proposals met partners uit de andere Nederlandse eilanden, Florida en Puerto Rico. De verwachting van de jury is dat de impact die nu op kleine, regionale schaal wordt gemaakt onder aanvoering van dit team kan worden uitgebouwd naar impact op grote schaal.

Prijsuitreiking op het SIA-congres

De RAAK-award werd uitgereikt op het SIA-congres op 16 november. Onderzoeker Tom Wijers kreeg de cheque uit handen van juryvoorzitter Maaike van der Kamp-Romijn. De 2e prijs is gewonnen door het project SmartScan van Fontys Hogeschool. Jongerenwerk in de online leefwereld van jongeren van de Hogeschool van Amsterdam won de 3e prijs. De publieksprijs was dit jaar voor het onderzoeksproject Circulaire Katoencascade van Avans Hogeschool.

2e prijs voor baanbrekende orthopedische tool

Projectleider en associate lector Fred Holtkamp nam namens het project SmartScan (Fontys) de 2e prijs – een cheque van € 5.000 – in ontvangst. Het project van het lectoraat Health innovations & technology onderzocht hoe het bepalen van de vorm van enkel- en voetorthesen in de orthopedische praktijk gedigitaliseerd kan worden.

Nu wordt de vorm van een orthese bepaald met een gipsafdruk van de voet waarbij de expert met zijn handen manipulaties aan de voet uitvoert en het ontwerp bepaalt. Een tactiel digitaal scansysteem biedt hier een oplossing voor. De onderzoekers van Fontys ontwikkelden samen met orthopedisch technologen de SmartScan. Deze tool maakt het ontwerpproces van een individueel hulpmiddel inzichtelijker, eenduidiger, reproduceerbaarder en in het onderwijs makkelijker overdraagbaar.

De jury is enthousiast over dit gedreven team dat met dit project zo dicht op de praktijk zit en daarnaast ook een brede reikwijdte in het onderwijs heeft. De onderzoekers gaan nu de stap naar de markt zetten. De jury heeft vertrouwen in de stap naar de markt en verwacht dat deze ontwikkeling grote impact heeft op het vakgebied.

Onderzoek naar online jongerenwerk wint 3e prijs

De 3e prijs ontving docent-onderzoeker Dejan Todorovic (Hogeschool van Amsterdam), projectleider van het onderzoeksproject Jongerenwerk in de online leefwereld van jongeren. Samen met jongerenwerkers is onderzocht hoe beter aangesloten kan worden bij de online leefwereld van jongeren en hoe jongerenwerkers online invulling kunnen geven aan hun rol.

De relevantie van dit onderzoek is evident voor de jury. Naast het wetenschappelijk inzichtelijk maken van de problematiek heeft het onderzoek geleid tot praktische handvatten die jongerenwerkers direct in de praktijk kunnen toepassen. Zij kunnen de kennis ook direct delen met collega’s en hierbij heeft het team ook aansluiting gezocht bij landelijk organisaties om te zorgen dat de uitkomsten van het onderzoek ook landelijk beschikbaar komen.

Publieksprijs

Naast de juryprijzen reikt Regieorgaan SIA eelk jaar een publiekprijs uit. De maanden voorafgaand aan het congres kon online gestemd worden op de 6 door de jury genomineerden projecten. Studentreporters volgden de projecten en deden daar verslag van op sociale media. De laatste stemmen werden gegeven door de deelnemers van het congres. Na een aantal spannende maanden is de winnaar eindelijk bekend: Circulaire Katoencascade van Avans Hogeschool.

Dit onderzoeksteam is de uitdaging aangegaan om katoen meerdere keren te recyclen en in elke stap waarde te behouden en te creëren. Als laatste stap wordt de grondstof veilig teruggeven aan de natuur waar het als voeding dient voor nieuwe katoenplanten. De prijs werd op bijzondere wijze bekendgemaakt door studenten van het Koninklijk Conservatorium Den Haag.

De jury

De jury bestond dit jaar uit:

  • Maaike van der Kamp-Romijn, plaatsvervangend algemeen directeur en directeur Research & Education bij Naturalis Biodiversity Center (juryvoorzitter)
  • Jalbert Kuijper, entrepreneurial life artist
  • Monique Lexis, senior onderzoeker bij lectoraat Ondersteunende Technologie in de Zorg, Zuyd Hogeschool (winnaar RAAK-award 2022)

Juryrapport

Een uitgebreid juryoordeel vind je in onderstaand rapport.