Winnaar RAAK-award 2022: Ergotherapie en DIY-technologie – Zuyd Hogeschool

Voor mensen met een beperking zijn hulpmiddelen essentieel om op een persoonlijke en volwaardige manier mee te kunnen doen in de samenleving. Door individuele behoeften zijn specifieke hulpmiddelen op maat helaas niet geschikt voor iedereen. Do-It-Yourself-technologie, zoals 3D-printen, biedt kansen om hulpmiddelen op maat te maken.

Lector Ondersteunende Technologie in de Zorg Ramon Daniels heeft met zijn team aan Zuyd Hogeschool 2 jaar actieonderzoek uitgevoerd binnen verschillende zorgorganisaties naar het inzetten van Do-It-Yourself-technologie. Het resultaat is een variatie aan gerealiseerde producten en inzichten voor onderzoek, onderwijs en praktijk, waaronder een procesbeschrijving voor het 3D-printen van hulpmiddelen.

De input kwam van ergotherapeuten of andere revalidatie-professionals en hun cliënten, én van (adaptatie)technici, 3D-print-experts, docenten, studenten en onderzoekers met een achtergrond in de zorg, materiaalkunde, ontwerpen of engineering.

Resultaten toepasbaar in de praktijk

De resultaten - procesbeschrijvingen voor het 3D-printen van hulpmiddelen met een bijhorende toolbox met handleidingen en workshops - kunnen direct gebruikt worden in zowel praktijk als onderwijs.

En daar is het niet bij gebleven, het project heeft templates en instructiemateriaal ontwikkeld waarmee het maakproces van ‘hulpmiddelen naar maat’ aan de geldende Europese wetgeving (Medical Devices Regulation) voldoet. Dit project is daarmee meer dan uitproberen hoe 3D-printen werkt voor het maken van hulpmiddelen. De jury is onder de indruk hoe het projectteam het hele proces van ontwerp en ook het wettelijke aspect hiervan heeft onderzocht.

Er is bovendien een grote stap gezet in het verbinden van technici met ergotherapeuten met beide een eigen taal en werkwijze. Het zijn echte co-creaties en het enthousiasme van alle partijen over het projecten en de behaalde resultaten is duidelijk voelbaar. Daarnaast schreef het onderzoeksteam artikelen voor wetenschappelijke en vakpublicaties. De jury is onder de indruk van deze doorwerking en moedigt het team aan dit nog verder te versterken.

Op het SIA-congres kreeg senior-onderzoeker Monique Lexis de prijs uitgereikt uit handen van juryvoorzitter Ingeborg van der Ven. De 2e prijs is gewonnen door het project KONKRETER van Saxion. Binnen het project is een selectiemethodiek ontwikkeld die toepassingen voor 3D-betonprinten genereert en selecteert. Groenblauwe oplossingen – kansen en risico’s: hydraulisch en milieutechnisch functioneren van groenblauwe oplossingen voor klimaatadaptatie heeft de 3e prijs gekregen. Dit onderzoek biedt inzicht in de kansen en risico’s op de lange termijn voor een klimaatbestendige inrichting van de openbare ruimte.

Projectleider en onderzoeker Ivo Vrooijink nam namens KONKRETER van Saxion de 2e prijs – een cheque van € 5.000 – in ontvangst. Het team van Ivo Vrooijink heeft van 3 specifieke toepassingen van 3D-betonprinten - een wenteltrap, een waterornament en een veldstuw - onderzocht hoe de toepassingen zo goed mogelijk uitgevoerd kunnen worden én daarbij hebben de onderzoekers samen met de betrokken bedrijven gekeken wat werkt voor het bedrijf.

Niet alleen met de technische mensen maar ook met de afdelingen sales en marketing. Dit zorgt dat de innovaties ook levensvatbaar zijn. Bovendien legt het team de lat altijd iets hoger dan dat wat ze kunnen. Dat leidt soms tot frustratie, maar zonder frustratie leer je niet, aldus de onderzoekers. Deze aanpak stemt de jury positief en bewijst zich in de praktijk. Bedrijven werken graag met Ivo Vrooijink en de andere onderzoekers van het lab samen omdat ze een stapje voor zijn op de markt en de academische literatuur.

Groenblauwe oplossingen van de Hanzehogeschool won de 3e prijs. In dit project zijn lector Floris Boogaard en projectleider Thomas Klomp en hun onderzoekers letterlijk het lab uitgekomen en het land in gegaan. Samen met studenten zijn meer dan 50 locaties onderzocht met groenblauwe oplossingen die onderdeel zijn van een klimaatbestendige inrichting.

De jury waardeert de integrale aanpak waarbij niet alleen gekeken is naar de technocratische kant van deze infiltrerende stadsparken, wadi’s en raingardens, maar ook naar de toegevoegde waarde voor bewoners. Het projectteam brengt de kennis die hieruit voortkomt samen op zo’n manier dat ook een volgende generatie hiermee aan de slag kan.

Een uitgebreider juryoordeel vind je in onderstaand rapport.

De jury bestond dit jaar uit:

• Ingeborg van der Ven, bestuurskundige, ondernemer en journalist (juryvoorzitter)
• Jalbert Kuijper, entrepreneurial life artist
• Albert ten Busschen, associate lector Kunststoftechnologie, Windesheim (winnaar RAAK-award 2021)

Naast de juryprijzen wordt ook elk jaar de publiekprijs uitgereikt. De deelnemers aan het SIA-congres kunnen stemmen op het onderzoeksproject dat zij het beste vinden. De maanden voorafgaand aan het congres kon ook online gestemd worden. Studentreporters volgden de projecten en deden daar verslag van. De laatste stemmen werden gegeven door de deelnemers van het congres. Na een aantal spannende maanden is de winnaar eindelijk bekend: Windows of the future van Zuyd Hogeschool. De prijs werd op bijzondere wijze bekendgemaakt door studenten vanuit het hbo en wo.