Programma Professionalisering Praktijkgericht Onderzoek

Bij Regieorgaan SIA merken we dat de aandacht voor professionalisering van het praktijkgericht onderzoek en het belang daarvan om dit onderzoek te versterken alleen maar groeit. We zetten daarom in op een toekomst waarin iedereen op een hogeschool die zich bezighoudt met praktijkgericht onderzoek vanzelfsprekend structureel tijd en middelen heeft om zich te ontwikkelen op het gebied van onderzoek in elke fase van de loopbaan.

We gaan ervan uit dat praktijkgericht onderzoek hierdoor een sterkere positie krijgt in het kennisstelsel en de meerwaarde duidelijk aantoonbaar is. Deze sterkere positie kan ook leiden tot het aantrekken van talent en financiering.

In de context van dit programma heeft professionalisering betrekking op de ontwikkeling van de kennis, vaardigheden en ervaring voor het uitvoeren, ondersteunen, begeleiden, managen en beoordelen van hoogwaardig praktijkgericht onderzoek met impact en een sterke verwevenheid tussen onderzoek en onderwijs.

Professionalisering kan plaatsvinden op het niveau van het individu (lector, docent-onderzoeker, onderzoeksondersteuners en onderzoeksdirecteuren) en op het niveau van de onderzoeksgroep, het lectoraat of centre of expertise. Professionalisering is daarbij een voortdurend proces waarbij de inhoud meebeweegt met de bredere ontwikkelingen in het praktijkgericht onderzoek.

Het programma Professionalisering Praktijkgericht Onderzoek startte in 2024 met als doel het vak van de praktijkgericht onderzoeker te versterken en zichtbaarder te maken. Tegelijkertijd onderzoeken we welke rol Regieorgaan SIA op langere termijn kan spelen bij die professionalisering.

We hebben gekozen voor een deels experimentele aanpak om zo in te kunnen spelen op de bredere ontwikkelingen in het veld, met verschillende interventies zoals pilots, financieringsregelingen en andere activiteiten die aansluiten bij andere programma’s van Regieorgaan SIA en activiteiten van relevante samenwerkingspartners zoals de Vereniging Hogescholen (VH) en de hogescholen.

In het programma ontwikkelen we onder andere financieringsregelingen, zoals de Fellowships docent-onderzoekers en Financiering hbo-postdoc. In deze regelingen is veel aandacht voor de verwevenheid onderzoek-onderwijs, de 4 rollen van de onderzoeker zoals die in de Pilot Professional Doctorate worden ontwikkeld, en voor het programma Erkennen en Waarderen. Voor deze regelingen introduceren we het narratief cv. Ook werken we aan nieuwe vormen van monitoring die bijdragen aan het leren en professionaliseren.

We dragen bij aan de Leergang Bouwstenen Praktijkgericht Onderzoek en inventariseren samen met de VH en hogescholen het professionaliseringsaanbod voor praktijkgericht onderzoek. We bouwen aan nieuwe netwerken om partijen samen te brengen die werken aan professionalisering. Samen met de VH organiseren we bijvoorbeeld bijeenkomsten voor onderzoeksdirecteuren van hogescholen.

Voor het beschrijven van de professionele ontwikkeling van een onderzoeker in het hbo gebruiken we als leidraad de 4 rollen die beschreven zijn binnen de Pilot Professional Doctorate:

• Onderzoeker
  Deze rol heeft betrekking op het opzetten en uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek, passend bij de standaarden van het praktijkgericht onderzoek.
• Innovator
  Deze rol heeft betrekking op het ontwikkelen van vernieuwende ideeën, benaderingen of oplossingen voor complexe maatschappelijke vraagstukken.
• Change agent
  Deze rol heeft betrekking op het kunnen realiseren van de beoogde verandering en de kennis en vaardigheden die daarvoor nodig zijn. Het kan daarbij gaan om het realiseren van duurzame inbedding van onderzoeksresultaten of doorwerking in de praktijk en het onderwijs en de manier waarop partners daarbij worden betrokken.
• Professional
  Deze rol heeft betrekking op specialistische en generieke kennis en ervaring die nodig is voor het uitoefenen van het beroep. Daarbij kan het gaan om zaken als communiceren, reflecteren, ethisch handelen en leiderschap.

Deze rollen hangen sterk met elkaar samen en zijn niet altijd eenduidig af te bakenen.

Binnen het programma Professionalisering Praktijkgericht Onderzoek zijn verschillende financieringsregelingen. Er komen regelmatig nieuwe regelingen bij. Onderstaande regelingen zijn gericht op een specifieke ontwikkelfase van de onderzoeker.

Fellowships docent-onderzoekers

Deze regeling biedt docent-onderzoekers van hogescholen de mogelijkheid praktijkgerichte onderzoeksvaardigheden (door) te ontwikkelen. Hogescholen biedt de fellowshipregeling de mogelijkheid de onderzoekscapaciteit en de connectie tussen onderwijs en onderzoek te versterken.

Financiering hbo-postdoc

De hbo-postdocregeling biedt gepromoveerde docent-onderzoekers, gepromoveerde docenten met een onderzoekstaak en gepromoveerde onderzoekers met een onderwijstaak aan hogescholen een vervolgmogelijkheid in hun carrière. Hierbij wordt de relatie gelegd tussen hun positie als gepromoveerde onderzoeker en de rollen van change agent, innovator en professional. Voor de hogeschool biedt een postdocpositie de mogelijkheid om de onderzoekscapaciteit en de verwevenheid van onderwijs en onderzoek te versterken.